Een statige vrijstaande villa, in wit stucwerk, gecombineerd met antraciet kozijnen en keramische dakpannen. In de stijlvolle stijl van de jaren dertig, maar dan met een pittige, moderne twist. De bewoners zijn – terecht – zeer tevreden. De klik met architect Ilse Klein Brinke en bouwer ESBI Huis was raak en verliep uitstekend. Met als resultaat de schitterende woning met ruime dakoverstekken, potdekselwerk, binnen zijn grote – met elkaar verbonden – leefruimtes in een zeer aangenaam leefklimaat. Mede dankzij de ‘klimablokken’ met hoge isolatiewaarde, waardoor de woning ook een EPC-waarde van 0,2 heeft bereikt.
We leggen Marcel de Vries van Esbi Huis enkele vragen voor:
Op welke manier zijn er duurzame materialen toe- gepast bij deze eigentijdse luxe jaren ‘30 woning?
“In de woning van Inge en Michel zijn hoofdzakelijk duurzame bouwmaterialen toegepast. Denk hierbij onder andere aan keramische dakpannen en gasbetonblokken. Een keramische dakpan behoudt zijn eigenschappen gedurende de gehele levensloop en kan voor een nieuwe woning weer als dakbedekking dienen. Deze dakpannen zijn ook prima te recyclen voor het produceren van nieuwe pannen. Dit geldt overigens ook voor de toegepaste gasbetonblokken op de begane grond. Als HSB bouwer maakt ESBI Huis al meer dan 25 jaar gebruik van eindeloze bronnen zoals plantaardige materialen, hout en hout gerelateerde materialen. Deze producten zijn volop verwerkt in de constructie, dak elementen, kozijnen, de buitengevelbekleding op de bovenverdieping is hout potdekswelwerk.”
Er is gebouwd met ‘klimablokken’. Waarom?
“De wens van de bewoners – een hoge isolatiewaarde van de woning met een prettig binnenklimaat – hebben zij bij architect Ilse Klein Brinke neergelegd. Ook de toegepaste gasbetonblokken op de begane grond (ook wel klimablokken genoemd) was een wens van de bewoners. Deze bouwwijze met gasbetonbokken zorgt voor een hoge isolatiewaarde door onder andere zonder spouw te werken en zo extra isolatie te krijgen. Normaal gebruiken wij van binnen naar buiten: 12 ½ mm Fermacell; Dampdichte folie; Regelwerk 38×235; 220 mm minerale wol isolatie; regelwerk en 12 mm cementgebonden plaat en stucwerk.”
De woning heeft een EPC-waarde van 0,2. Mooi. Hoe is dat bereikt?
“De huidige norm, nu in 2018, volgens het bouwbesluit voor een woning is EPC 0.4. Bij de berekening van de EPC-waarde van de woning zijn de RC waardes (Thermische weerstand) van de buitenwanden, dak en fundering/vloer van belang. Deze vrijstaande woning heeft bijvoorbeeld een RC waarde van 6 in het dak en de buitenwand. Verder wordt er gekeken naar het verwarmingssysteem, zonnepanelen, vloerverwarming, WTW etc.”
Als een klant vraagt naar een energieneutraal en wat kan ESBI Huis anno 2018 aanbieden?
“Het beleid van de overheid is er op gericht dat de EPC-eis in het Bouwbesluit per 31 december 2020 dichtbij nul komt te liggen, oftewel Bijna-Energie Neutraal. BENG, de eis wordt dan niet meer in een EPC-waarde uitgedrukt. Er worden 3 eisen gesteld:
• Maximale energiebehoefte van de woning van25 KWH/m2 gebruiksoppervlak per jaar.
• Een maximale primaire energieverbruik van 25 KWH/m2 gebruiksoppervlak per jaar • Een minimaal percentage hernieuwbare energie (50%)
Deze eisen komen ongeveer overeen met een EPC van 0,2, zoals ook bij deze vrijstaande villa is gerealiseerd.
De behoefte van de klant anno 2018 gaat meestal uit naar gasloos bouwen, dus met een luchtwarmte pomp of een grond warmwater/ warmte pomp. Daarnaast is er ook grote behoefte aan 0 op de meter bouwen (NOM woningen) gemiddeld totaal energieverbruik van 0. Door de toepassingen van hoge RC waarden van bijvoorbeeld 8 in het dak, 6 in de wand, 5,4 in de vloer ( Op zand zonder kruipruimte, geïsoleerde fundering) en toepassingen van WTW, met vloerverwarming, PV panelen etc. De klant kan meestal goed leven met dit terugverdienmodel.”
Wat is jullie filosofie als we het hebben over passief bouwen? Wat is passief bouwen?
“Bij passief bouwen wordt ‘passieve’ energie van de zon en restwarmte optimaal benut, zodat het gebruik van energie voor verwarming (en koeling) tot een minimum beperkt kan blijven. Zo ontstaat een comfortabele, gezond en zeer energiezuinige woning of gebouw. De uitdaging is zó te ontwerpen, dat de woning of gebouw nauwelijks toevoeging van extra energie (gas stroom) nodig heeft.
De optimale benutting van passieve energie en restwarmte wordt bereikt door een combinatie van maatregelen en ontwerpeisen zoals:
• Oriëntatie op de Zon; zuidzijde laat warmte binnen, zomerse oververhitting is gemakkelijk te voorkomen; noordzijde isoleert.
• Hoge isolatie waarden van ramen, triple glas, muren RC 8,6, daken RC 9, vloeren RC 6,5.
• Koudebrugvrije constructies • Kieren geheel voorkomen (luchtdicht ontwerp).
• Efficiënte verwarmingssystemen, zoals lage temperatuurver warming, met bijpassende tapwaterverwarming.
• “Ademende woning” met dubbele ventilatie en warmteterug winning uit ventilatie lucht.
• Combinatie met duurzame energiebronnen als zonne-energie.
In verbruikerseenheden betekent het globaal dat de energievraag voor ruimteverwarming en koeling beperkt moet blijven tot 15 KWh per vierkante meter gebruiksoppervlakte per jaar. Onze filosofie is dat ook vanuit de overheid, zie ook maatregelen Bouwbesluit 2020, bouwend Nederland langzaam maar zeker overgaat op deze manier van bouwen.
Vragen aan architect ir. Ilse Kleine Brinke
Wat waren de ‘meest opvallende’ wensen van de opdrachtgever?
“Echt ‘opvallend’ waren de wensen misschien niet, maar de opdrachtgever wilde graag een ‘licht’ huis, met in elkaar overlopende vertrekken. Wij noemen dat ‘communicerende ruimten’. Het resultaat hiervan zijn ruimten die enerzijds met elkaar in verbinding staan en daardoor een fraai ruimtelijk effect geven aan de beleving van de woning. Anderzijds is er de schaal en beslotenheid van de individuele ruimte, waardoor ze als prettig en huiselijk worden ervaren en bovendien beter in te richten zijn.”
Waar lag de uitdaging in het ontwerp?
“Om de wensen van de opdrachtgever af te stemmen op de randvoorwaarden van het kavelpaspoort en het budget.”
Op welke details van de woning kunt u als architect trots zijn?
“De woning is gebouwd in een voor Nederlandse begrippen uniek bouwsysteem (de Klimablokken), dat naast de technische aspecten met name ook qua duurzaamheid en niet te vergeten het ‘binnenklimaat’ bijzondere kwaliteiten heeft.”
Meer over de aannemer
Esbi Huis BV
De Sluis 23
7681 KA
Vroomshoop
(0546) 64 39 07
www.esbihuis.nl
Tekst: Marije Smit | Fotografie: Peter Muller
Dit artikel is eerder gepubliceerd in het tijdschrift Kavel & Huis.